Wij hebben ongeveer 620 ha. aan openbare ruimte , 41 gebouwen en 4 kunstwerken in beheer. Een belangrijk onderdeel van onze begroting richt zich op het onderhoud van de openbare ruimte en de gebouwen. Om deze kapitaalgoederen op een acceptabel niveau te houden, is goed beheer noodzakelijk. Gelet op de omvang van de te beheren kapitaalgoederen legt deze continue taak een substantieel beslag op de budgettaire middelen.
|
Beleidsplannen |
Door de raad vastgesteld |
Looptijd t/m |
Financiële vertaling in begroting |
Achterstallig onderhoud |
|
Wegen "Kijk op de wegen 2017-2027" |
2016 |
2027 |
Ja |
Nee |
|
Riolering "Water- en RioleringsProgramma 2024-2028" |
2024 |
2028 |
Ja |
Nee |
|
Groen |
|
(1) |
Ja |
Nee |
|
Openbare verlichting "Licht in de openbare ruimte 2024-2034" |
2024 |
2034(2) |
Ja |
Nee |
(1) Op jaarbasis is er een geactualiseerd inzicht in het te onderhouden groen.
(2) Het beleidsplan "licht in de openbare ruimte" wordt in april 2025 ter vaststelling voorgelegd aan de raad.
In het wegenbeleidsplan 2017-2027 is het onderhoudsniveau voor asfalt en elementen (tegels, klinkers) opgenomen. Het niveau voor asfalt is beeldkwaliteitsniveau B (voldoende) en voor elementen het lagere niveau C (matig). Met behulp van de jaarlijkse visuele weginspectie, de vastgestelde onderhoudsniveaus en het beheerprogramma stellen we jaarlijks het onderhoudsprogramma op. Hierbij vindt afstemming plaats met andere disciplines zoals riolering en groen om kapitaalvernietiging te voorkomen. Daarnaast zijn er wegen die vervangen (rehabilitatie/reconstructie) moeten worden.
Areaal:
|
Verhardingstype |
Oppervlak in m² |
% van totaal |
|
Verhard: asfalt |
1.370.198 m² |
53% |
|
Verhard: elementen |
1.211.773 m² |
47% |
|
Totaal |
2.581.971 m² |
100% |
In de afgelopen jaren zijn er geen wijzigingen in het beheerprogramma doorgevoerd. Een nieuw beheerprogramma is inmiddels geïmplementeerd.
Kwaliteit wegennet
In het najaar 2024 is de laatste visuele inspectie uitgevoerd.
Financiën
De boekwaarde van wegen bedraagt per 31 december 2024 circa € 28,8 miljoen. De kapitaallasten bedragen voor 2024 € 2,1 miljoen.
Samen met het Waterschap Rijn en IJssel en de gemeente Winterswijk hebben we een Water- en Rioleringsplan (WRP) opgesteld. Basisgedachte achter het WRP is dat een gedegen integrale beleidsafweging plaatsvindt op het terrein van de verbrede watertaken, met raakvlakken naar de openbare ruimte, financiën en personeel. De riool-en watertaken gaan dus verder dan alleen de buizen onder de grond. Onder meer gemalen, randvoorzieningen, sloten, greppels en wadi's dragen bij aan de bovenstaande doelen. Het WRP is in februari tijdens de raadsvergadering vastgesteld en is nu in werking.
In 2021 is de markt uitgedaagd om op een innovatieve wijze samen met ons het beheer en onderhoud aan onze mechanische riolering vorm te geven. Hieruit zijn we als gemeente een samenwerking aan gegaan met Remondis middels een bouwteamconstructie. Momenteel zitten we in het derde contractjaar van de bouwteamconstructie. Dit jaar hebben wij een evaluatie gehouden samen met Remondis over deze constructie. Hierin hebben we uitgesproken dat de constructie goed werkt en dat we elkaar versterken, maar ook willen we de komende jaren elkaar blijven versterken. In 2024 zijn we gestart met innovatieve ideeën om de mechanische riolering te professionaliseren met gebruik van onder andere AI.
Afgelopen jaar hebben we de Dijkstraat, Koemstraat en Van der Meer de Walcherenstraat voorzien van nieuwe riolering. De riolering is hier opgesplitst in hemelwaterafvoer en afvalwaterafvoer. We hebben 400 meter nieuw afvalwater riool aangelegd en 388 meter nieuw hemelwater riool.
De boekwaarde van rioleringswerken bedraagt per 31 december 2024 € 19,3 miljoen. De kapitaallasten voor 2024 bedragen € 1,1 miljoen. De voorziening bedraagt per 31 december 2024 € 6,2 miljoen; dit bedrag is nodig om toekomstige investeringen vanuit het WRP te financieren.
Kengetallen:
|
Omschrijving |
eind 2023 |
eind 2024 |
|
Vrijvalriolering |
240 km |
240 km |
|
Inspectieputten |
5.836 stuks |
5.160 stuks |
|
Kolken |
13.500 stuks |
13.500 stuks |
|
Drainageleiding |
2.600 m1 |
2.600 m1 |
|
Lijngoten |
2.704 m1 |
2.704 m1 |
|
Drukunits |
728 stuks |
728 stuks |
|
Drukunitsleiding |
176 km |
176 km |
|
Gemaalunits |
31 stuks |
32 stuks |
|
Gemaalunitpersleiding |
7,3 km |
7.3 km |
|
Bergbezinkvoorzieningen |
7 stuks |
7 stuks |
|
IBA’s |
28 stuks |
28 stuks |
|
Aansluitingen (woning en bedrijf) |
13.982 stuks |
13.448 stuks |
Het openbaar groen wordt in de gemeente op kwaliteitsniveau B (basis) onderhouden. Samen met onze samenwerkingspartner ROVA die een heel groot gedeelte qua uitvoering van het beheer en onderhoud van het openbaar groen in hun takenpakket heeft werken we dagelijks aan een veilig en verzorgd openbaar groen. Daarnaast bekijken we waar en hoe we kunnen werken aan het versterken van de biodiversiteit.
In 2024 is het ecologisch werkprotocol t.b.v. het beheer en onderhoud van het openbaar groen nagenoeg afgerond. We hebben dit ecologisch werkprotocol opgestelt om beter aan onze zorgplicht in het kader van de Wet Natuurbescherming te kunnen voldoen. Vanaf 2025 implementeren we dit protocol en werken we volgens dit protocol. Een mooie stap in het behouden en versterken van de biodiversiteit in het openbaar groen.
In 2024 zijn gemeentebreed verspreid over diversie locaties en projecten ongeveer 500 nieuwe bomen aangeplant. Dit tegen ongeveer 265 bomen welke we helaas moesten verwijderen vanwege veiligheidsaspecten. Een positieve ontwikkeling waarbij er ruim meer bomen zijn aangeplant dan verwijderd. Deze lijn gaan we in 2025 verder doorzetten.
Qua circulariteit van verwerking van vrijgekomen materiaal uit de openbare ruimte en het lokaal verwerken zijn in 2024 ook stappen gemaakt. De pilot Bokashi is naast blad afgelopen jaar ook uitgebreid met het vrijgekomen maaisel van extensief beheerde kruidenvegetaties. Deze 'grasbokashi' is in 2024 lokaal binnen de gemeentegrenzen verwerkt op een akkker. Hiermee beperken we transport en wordt onze CO2 footprint kleiner.
Bij vervanging van masten en armaturen maken wij een duurzame en energiebewuste keuze. Eind 2018 heeft de raad extra budget beschikbaar gesteld voor het versneld vervangen door LED-verlichting. Vanaf 2020 zijn de eerste vervangingsprojecten uitgevoerd. In 2024 is er op enkele kleinere projecten na (circa 10 armaturen), door het ontbreken van een onderhoudsaannemer weinig verled. In totaal is er nu iets meer dan de helft van het totale areaal (6200 lampen) verLED.
In 2025 wordt met een nieuwe onderhoudsaannemer gestart met het verLEDden van de rest van het conventionele areaal. Dit wordt per dorp-/wijk verder uitgevoerd.
Voor het onderhoud van civieltechnische kunstwerken (zoals bruggen en complexe duikers) hebben wij een beheerplan uit 2022 met een doorkijk voor 10 jaar voor de periode 2023-2033.
In dit beheersplan is een onderhoudsregime opgenomen. Daarbij maken we verschil tussen jaarlijkse onderhoudskosten en de uitgaven voor groot onderhoud en vervangingen. Kosten voor noodzakelijk groot onderhoud en/of vervangingen worden opgenomen in de komende meerjarenbegrotingen.
In 2024 is er groot onderhoud gedaan aan 3 bruggen over de Veengoot in Marienvelde, Ongeveer de helft van de kunstwerken is gereinigd door Rova en er is adhoc wat klein onderhoud gedaan aan wat kleinere kunstwerken.
Jaarlijks wordt een onafhankelijke veiligheidsinspectie uitgevoerd naar de speeltoestellen en de directe omgeving. Elk kwartaal vinden omwille van veiligheid en functionaliteit inspecties van de speelvoorzieningen plaats. De geconstateerde gebreken worden direct hersteld zodat de toestellen aan het Attractiebesluit voldoen.
Bij zeven speellocaties in Lichtenvoorde zijn de rubber speelondergronden verwijderd en vervangen voor valdempingszand. In begin 2025 staan er nog 8 locaties op de lijst waarbij de speelondergrond van rubber tegels wordt verwijderd en wordt voorzien van valdempingszand. Dit zijn maatregelen die naar voren zijn gekomen uit de veiligheidsinspectie.
In 2024 is speeltuinvereniging De Els ophouden te bestaan. De locatie van de voormalige speeltuinvereniging hebben we gezamenlijk met het grasveld wat er naast lag aan de Dr. Schaepmanstraat opnieuw herinricht tot park. In het park is voor de jeugd een pumptracbaan gerealiseerd en er zijn enkele nieuwe speeltoestellen geplaatst. Daarnaast is in het park ruimte gemaakt voor waterberging en versterking van biodiversiteit. In 2024 is op de locatie van de voormalige kleuterschool aan de Herman Harmsenstraat in Lichtenvoorde op initiatief van de buurt een nieuwe speellocatie gerealiseerd.
Om deze kapitaalgoederen op een acceptabel niveau te houden, is ook hier goed beheer noodzakelijk. Deze 41 gebouwen (en 4 kunstwerken) kunnen grofweg onderverdeeld worden in gebouwen voor eigen gebruik en gebouwen verhuurd aan derden. We beheren deze gebouwen volgens een meerjaren-onderhoudsplanning, als zodanig grotendeels verankerd in de meerjarenbegroting. Het kwaliteitsniveau dat we hanteren is functioneel, sober en duurzaam (kwaliteitsniveau 3 NEN 2767). Verder hanteren we de regierol en wordt de uitvoering van het beheer door derden gedaan.
Voor zover bekend zijn er geen financiële consequenties t.a.v. het beleidskader. De benodigde budgetten zijn in de begroting opgenomen. Voor een paar gebouwen is het onduidelijk wat er in de toekomst mee gaat gebeuren. Hierdoor stellen we uit oogpunt van beheer gewenste vervangingen uit. Een aantal gebouwen zullen (hoogstwaarschijnlijk) gesloopt gaan worden. Het verduurzamen (onder andere in het kader van Europese wetgeving EED en regionaal c.q. gemeentelijk beleid) van gemeentelijke gebouwen zal de komende jaren extra aandacht krijgen. Er is een inventarisatie gemaakt van te verwachten maatregelen. Er wordt bezien of deze werkzaamheden zo veel mogelijk in combinatie met reeds gepland onderhoud uitgevoerd kunnen worden. Extra middelen voor verduurzaming zullen verankerd moeten worden in de begroting. De beheerplannen zijn door NIBAG begin 2024 geactualiseerd en worden jaarlijks geïndexeerd. De financiële uitwerking is de grondslag voor de onderhoudsbudgetten.
Financiële uitwerking: aan onderhoud gebouwen wordt voor 2024 een bedrag uitgegeven van € 0,6 miljoen.
De reserve groot onderhoud gebouwen bedraagt per 31 december 2024 € 3,9 miljoen.
Kengetallen
De kengetallen voor gemeentelijke gebouwen zoals opgenomen in de meerjarenonderhoudsplanning betreffen 41 gebouwen (locaties) met een totaal BVO van 33.313 m² in onderhoud, bestaande uit:
• 4 gebouwen voor eigen personeel (inclusief serviceteam en villa RABO)
• 2 brandweerkazernes
• 3 gebouwen voor sport (verenigingen)
• 5 gebouwen voor recreatie (hertenkampen etc.)
. 1 gebouw voor opvang Oekranïners
• 6 gebouwen voor multifunctioneel gebruik
• 8 woningen
• 2 muziekkoepels
• 4 overige (monumentale) gebouwen (stadstoren, stadsboerderij, Vion gebouwtjes en dodenhuisje alg. begraafplaats)
• 1 slooppand
• 4 scholen (tijdelijk)
• 2 gebouwen voor cultureel gebruik
• 4 kunstwerken + overig
Afschrijvingen
Wij hanteren voor de vervangingsinvesteringen de nota afschrijvingenbeleid.
Het meeste oppervlaktewater in het bebouwde gebied is in eigendom overgedragen aan het waterschap Rijn en IJssel. Gezamenlijk met het waterschap zijn functies en eindbeelden bepaald van het oppervlaktewater. Praktische werkzaamheden worden op elkaar afgestemd in regulier overlegcyclus met het waterschap.
Ook 2024 was een dynamisch jaar qua water. 2024 was een zeer nat jaar en hebben we het hele jaar veel regen gehad. Sinds de herfst van 2023 hebben we een natte periode gehad die voortduurde tot in de zomer van 2024. Het water in de sloten stonden dit jaar ook weer goed vol met daarbij een hoge grondwaterstand. Het oppervlakte watersysteem en sloten hebben aangetoond dat de extreme omstandigheden van 2024 goed verwerkt kunnen worden. Echter zijn enkele knelpunten wel waargenomen. In 2024 hebben we in samenwerking met het waterschap deze knelpunten opgepakt en gezocht naar oplossingen. In 2025 zal dit verder opgepakt worden om het watersysteem zo robuust en dynamisch mogelijk te houden bij deze weeromstandigheden.