Programma 1 - Wonen

De omgeving waarin we leven, bewegen, ontmoeten en waarin iedereen mee kan doen moet gezond en klimaat adaptief zijn. Een gezonde manier van leven is de regel bij het inrichten van onze openbare ruimte. Een groene leefomgeving draagt daarnaast bij aan het tegengaan van hittestress en het mogelijk beperken van wateroverlast in de kernen.

We willen de biodiversiteit in onze gemeente versterken. Dit doen we onder andere door bij alle ruimtelijke ontwikkelingen en beheertaken aandacht te besteden aan biodiversiteit. We zoeken ruimte voor herstel van de biodiversiteit door de aanleg van groenstroken, duurzaam maaibeheer en agrarisch natuurbeheer.

De basis voor de lokale ambitie is het regionale 'Akkoord van Groenlo' 3.0 en de regionale uitvoeringsagenda. In deze regionale uitvoeringsagenda duurzame energie Achterhoek is een mix aan hernieuwbare energiebronnen opgenomen van wind, zon en biomassa naast een besparingsdoelstelling op elektriciteit en gas. De uitvoeringsagenda voor Oost Gelre, welke is vastgesteld in november 2024, is opgesteld op basis van de regionale agenda. 

Op 8 april 2025 is het beleidsdocument Grote Windmolens vastgesteld door de raad. In de loop van 2025 volgt de verordening Lokaal Eigendom. Daarna zal het mogelijk zijn om initiatieven voor windenergie in behandeling te nemen.  De RES 2.0 wordt medio 2025 vastgesteld. Het niet-gealloceerde deel zal ingevuld zijn.  Daarnaast worden  de resultaten van de Plan Milieu Effect Rapportage. verwerkt in de RES 2.0.

Voor 31 december 2026 moet elke gemeente beschikken over een warmteprogramma. De transitievisie warmte uit 2021 was redelijk vrijblijvend. Het warmteprogramma daarentegen geeft de gemeente meer mogelijkheden en bevoegdheden om de gemeente aardgasvrij te maken. In 2025 is gestart met het opstellen van het warmteprogramma, onder andere door deel te nemen aan een begeleidingstraject van het Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie (NPLW). Eind 2025/begin 2026 zal het warmteprogramma gereed zijn.

Met maatregelen op het gebied van klimaatadaptatie waarborgen we de veiligheid en gezondheid van onze inwoners. Met deze ingrepen in onze fysieke leefomgeving beperken we de gevolgen van wateroverlast, droogte en hittestress. Voor het landelijk gebied hanteren we ons landschappelijk raamwerk met verschillende landschapstypen als vertrekpunt voor toekomstige ontwikkelingen. Samen met onze buurgemeenten in de Achterhoek bepalen we wat Bodem en Water Sturend betekent voor onze ruimtelijke ontwikkelingen.

We onderzoeken per gebouw wat de mogelijkheden zijn om panden te verduurzamen.  Dit nemen we mee in de planning groot onderhoud. Om te besparen op het energiebeheer voeren we maandelijkse controles uit op de verbruiken. Als het gebouw geschikt is, zijn/worden zonnepanelen geplaatst. Tijdens groot onderhoud worden gebouwen gelijktijdig na-geïsoleerd en eventueel andere maatregelen genomen. Daar waar mogelijk worden gebouwen gasloos gemaakt. 

We nemen maatregelen kunnen nemen om de fysieke leefomgeving zo in te richten dat deze bijdraagt aan een gezonde en veilige leefomgeving. We maken onze inwoners bewust van een gezonde leefstijl door een preventief aanbod. 

Bij herontwikkeling van een locatie binnen de bebouwde kom behouden we het waardevolle groene en dorpse karakter van een kern. We willen de prachtige groene woon- en leefomgeving behouden. Bij nieuwbouw zullen we circulariteit in de beeldkwaliteitsplannen borgen. Dit zal een steeds grotere rol gaan spelen.

Het aanbod van wonen met zorg sluit aan op de lokale vraag waarbij wij extra aandacht hebben voor: doorstroming van beschermd wonen naar zelfstandig wonen, zorg en huisvesting van ouderen en specifieke zorg.  Daarnaast voeren we onze taakstelling voor vluchtelingen en statushouders zo goed mogelijk uit en we hebben oog voor een goed woon- en werkklimaat voor de tijdelijke internationale medewerker.   

We gaan ervan uit dat de Wet versterking regie volkshuisvesting per 1 januari 2026 van kracht wordt en dat daarmee het verplichte Volkshuisvestingsprogramma ons meer regie en samenwerking met wooncorporaties en zorgpartijen biedt.

Met verschillende projecten en opgaven uit het Programma Stad Groenlo en het programma 'de Spaanse Weg' geven we samen met inwoners en ondernemers invulling aan het versterken van het centrum van Groenlo waardoor het goed wonen, werken en recreëren is. 'Mensen maken de stad '

Met Programma Lichtenvoorde (voorheen 'Geef Lichtenvoorde Kleur') geven we invulling aan het versterken van het centrum van Lichtenvoorde.

Het streven is het behoud van een basisniveau aan voorzieningen in elke kern: basisschool, ontmoetingsplek en zorgpunt; waarbij het minimum is een toekomstbestendige fysieke ontmoetingsplek en een optimale bereikbaarheid naar de voorzieningen in andere kernen. We assisteren inwoners in de energietransitie bijvoorbeeld met ondersteuning bij het isoleren van woningen (aardgasvrij gereedmaken). Met de DBO's maken we een doorvertaling van de huidige ruimtelijke verkenning voor woningbouw. We brengen potentieel kansrijke locaties voor woningbouw voor de toekomst in beeld. 

We zijn gestart met een pilot voor een integrale wijkgerichte aanpak op het Hooiland in Lichtenvoorde om de diverse onderwerpen in de openbare ruimte te verbinden met klimaat- en energie opgaven naast ontmoeten en bereikbaarheid. 

Vanuit het erfgoedbeleid 2025 en het bijbehorende uitvoeringsprogramma geven we invulling aan het versterken van het erfgoed. Erfgoed blijft alleen in stand met een goede functie. We zetten ons in om samen met eigenaren en initiatiefnemers goede invulling te krijgen bij ons erfgoed. 

Bij een nieuwbouwproject ligt de focus op een compleet en divers aanbod aan huur- en koopwoningen waarbij wij aandacht hebben voor de betaalbaarheid en voor de doelgroepen starters en senioren.

Toekomstbestendig zijn betekent continu leren en bewegen. Het betrekken van ondernemers en inwoners is onmisbaar voor een toekomstbestendige leefomgeving. Als lokale overheid streven wij ernaar het goede voorbeeld te geven en (agrarische) ondernemers te faciliteren en inspireren om zich continu te blijven ontwikkelen. Dit betekent ook nieuwe vormen van agrarische bedrijvigheid en ruimte voor nieuwe vormen van duurzaam ondernemen. Hiermee willen we de economische positie van het buitengebied versterken. 

Uit het rapport “Het watersysteem in balans.  Een verkenning toekomstperspectief Achterhoek en Liemers”  blijkt dat we de nodige maatregelen moeten treffen. Daar is draagvlak voor. Op het moment dat dat aangepakt wordt willen wij dat combineren met maatregelen die ook goed zijn om droogte en wateroverlast tegen te gaan, om biodiversiteit te verbeteren en om landschap te versterken.

Om een bijdrage te kunnen leveren aan de maatschappelijke opgaven is het belangrijk om agrotoerisme te zien en te ontwikkelen als onderdeel van een integrale aanpak van het landelijk gebied. Dit zodat agrotoerisme kan bijdragen aan de beleving en waardering van het landelijk gebied, het verkorten van de voedselketen en een vitale agrarische sector.

Uit onderzoek dat in het kader van de omgevingsvisie is uitgevoerd blijkt dat veel waardering is voor ons landschap. Waar mogelijk versterken we deze in combinatie met maatregelen die wij of andere overheden. 

Het landschap vormt een thuis voor de inwoners van Oost Gelre en een rijk decor voor bezoekers. Het is een warme jas en een bron van beleving en ontdekking. We zullen ontwikkelingen afwijzen die landschappelijke kwaliteit aantasten en bevorderen als deze van toegevoegde waarde zijn. Voor ontwikkelingen van bestaande functies hanteren we het principe van 'voor wat hoort wat'. Dat betekent ook dat ruimtelijke ontwikkelingen in het buitengebied worden afgestemd op de draagkracht van het landschap. De kernkwaliteiten van het cultuurlandschap zijn het uitgangspunt voor herstel en versterking. 

Om te weten wat er leeft gaan wij het gesprek aan met onze agrarisch ondernemers in het buitengebied. Door onder andere het inzetten van een agrarisch contactpersoon, een ervencoach en door het houden van interviews weten we wat er leeft en wat de behoefte is. Onze site biedt op een toegankelijke wijze de juiste informatie over VAB-beleid, subsidies en andere info die belangrijk wordt gevonden.

De belangrijkste kernkwaliteit van ons landschap zijn de coulissen (groen blauwe dooradering).  De afwisselende landschappen, met houtsingels omzoomde percelen, groene boerenerven, zandwegen met struwelen, beken, bosjes en laanbeplantingen worden bijzonder gewaardeerd. Dit landschappelijk mozaiek  is kwetsbaar en verdient structureel beheer. We zetten ons in voor een marktconforme vergoeding voor grondeigenaren voor instandhouding, beheer en versterking van de coulissen. 
Het 'voor wat hoort wat' principe bij planologische medewerking voor ruimtelijke ontwikkelingen wordt ingezet om de groenblauwe dooradering te versterken. Met het waterschap maken we afspraken om het fijnmazig net van watergangen natuurvriendelijker in te richten en te beheren.

Wij hebben nu een vrij strikt beleid ten aanzien van vrijkomende agrarische bebouwing. In 2026 hebben wij geactualiseerd beleid voor functieverandering.