Paragraaf 7: Lokale heffingen

De gemeentelijke belastingen en heffingen vormen een belangrijk onderdeel van onze algemene dekkingsmiddelen.

De lokale heffingen bestaan uit belastingen en heffingen. De belastingen moeten de algemene uitgaven van de gemeente dekken en zijn in principe vrij besteedbaar. De heffingen dekken de kosten die wij maken voor individuele dienstverlening aan de burger (bijvoorbeeld rioolheffing en afvalstoffenheffing). Die zijn dus niet vrij besteedbaar.

In de jaarrekening 2022 hebben wij de werkelijke bedragen opgenomen voor de heffingen. Ter vergelijking zijn ook de cijfers van de begroting 2022 en jaarrekening 2021 vermeld (x € 1.000).

Omschrijving	Jaarrekening 2021	Begroting 2022	Jaarrekening 2022
Onroerende zaakbelasting (ozb)	6.557	6.888	6.717
Hondenbelasting	115	115	115
Toeristenbelasting	555	680	883
Precariobelasting	5	16	10
Reclamebelasting	58	59	60
Bouwleges	798	534	972
Afvalstoffenheffing	2.590	2.640	2.640
Rioolheffing	2.289	2.791	2.415
Marktgelden	10	13	11
Bestemmingsplannen	193	252	294
Overige leges	432	320	386
Totaal	13.602	14.308	14.503

 

 

Tarievenbeleid
Voor diverse lokale heffingen gelden wettelijke voorschriften. Zo geldt bij heffingen dat de opbrengst maximaal 100% van de kosten mag bedragen. Voorbeelden hiervan zijn de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Bij de overige lokale heffingen mogen de opbrengsten van de totale legesverordening de kosten niet overschrijden.

Algemene uitgangspunten
Onze heffingen zijn gebaseerd op 100% kostendekkendheid. De tarieven van de lokale heffingen worden jaarlijks gecorrigeerd met het inflatiepercentage. Voor het jaar 2022 gingen we uit van een inflatiecorrectie van 2%.

Kostendekkende tarieven
Voor de tarieven van de riool- en afvalstoffenheffing geldt het uitgangspunt van 100% kostendekkendheid, inclusief omzetbelasting. De tarieven voor de riool- en afvalstoffenheffing stellen we jaarlijks vast op basis van de verwachte kosten. De werkelijke kosten kunnen dus afwijken. Bij het samenstellen van de jaarrekening moet blijken of de heffingen correct zijn vastgesteld en verrekenen we eventuele verschillen. Deze verschillen nemen we bij de eerstvolgende begroting mee in de berekening van de voorgestelde tarieven voor dat begrotingsjaar. 

Toerekening overhead
De overheadkosten rekenen we naar rato van de bestede formatie wat betrekking heeft op het taakveld. We hanteren de volgende overheadkosten: automatisering, huisvesting, overige personeelskosten, financiën en archief. Dit delen we door het aantal fte van de gehele organisatie. De overige overheadkosten rekenen we naar rato van het aandeel in de begrote lasten voor mutaties reserves gedeeld door het aantal fte. Het toegerekende bedrag voor overhead is het bedrag per fte vermenigvuldigd met inzet fte per taakveld.

De tarieven van de leges zijn opgenomen in de legesverordening die in december 2021 is vastgesteld. Om u inzicht te geven zijn de werkelijke lasten en opbrengsten per hoofdstuk weergegeven volgens de legesverordening. In deze tabel zijn geen overheadkosten gerekend. Simpelweg omdat wij niet kunnen garanderen dat deze kosten ook daadwerkelijk zijn toe te rekenen op hoofdstuk- en titelniveau en op een totaalniveau van de opbrengsten van de leges. Daarbij hebben veel hoofdstukken een te bescheiden omvang en staan daar ook geen opbrengsten tegenover.
Ook zijn niet alle personele lasten meegenomen. Wij werken niet met een urenregistratie en uren voor bijvoorbeeld bezwaar, handhaving en beleidsvorming moeten buiten de leges worden gehouden. Om die reden hebben wij bij de titels alleen de salarislasten vermeld voor de medewerkers burgerzaken (titel 1), vergunningverleners bouwen (titel 2) en vergunningverleners voor horeca en APV (titel 3). 
Uit deze tabel blijkt dat we meer opbrengsten dan lasten hebben. We merken hierbij op dat de lasten exclusief overhead zijn en dat de opbrengsten van bouwleges een deel zit waarvan de aanvraag in 2022 is, maar waarbij de facturering in het jaar 2023 plaatsvindt. De conclusie is dat onze leges minder dan 100% kostendekkend zijn.

Hoofdstuk	Omschrijving	Lasten (x €  1.000)	Baten (x €  1.000)	Saldo (x €  1.000)
Titel 1	Algemene dienstverlening	-506	0	-506
1.	Burgerlijke stand	- 7	38	31
2.	Reisdocumenten, rijbewijzen en overige leges	-277	308	31
3.	Verstrekking uit het kiezersregister	0	0	0
4.	Verstrekking ogv Wet Bescherming persoonsgegevens	0	0	0
5.	Vastgoedinformatie	0	0	0
6.	Overige publiekszaken	0	0	0
7.	Gemeentearchief	0	0	0
8.	Markten	-21	16	-5
9.	Winkeltijdenwet	0	0	0
10.	Kansspelen	0	0	0
11.	Kabels en leidingen	0	39	39
12.	Verkeer en vervoer	0	3	3
13.	Leegstandwet	0	0	0
14.	Diversen	-11	38	27
Titel 2	Omgevingsvergunning	-1.182	1.266	84
	Totaal	-2.004	1.708	-296

 

Onroerendezaakbelasting

Onze belangrijkste autonome inkomstenbron is de onroerendezaakbelasting. De waarde van het onroerend goed vormt de basis voor de belastingheffing. De hoogte van de OZB wordt berekend naar een percentage van de waarde van de onroerende zaak.

OZB	2021	2022
OZB-eigenaren woningen	0,137%	0,133%
OZB-eigenaren niet woningen	0,186%	0,185%
OZB-gebruikers niet woningen	0,154%	0,154%

 

Afvalstoffenheffing

De kosten voor het ophalen en verwerken van de afvalstromen van de huishoudens mogen wij doorberekenen aan onze burgers. De afvalstoffenheffing gebeurt volgens het Diftar. Diftar staat voor: geDIFferentieerd TARief afvalstoffenheffing; de vervuiler betaalt. Diftar betekent in de praktijk dat elk huishouden een basisbedrag betaalt. Daarnaast betalen de inwoners voor de hoeveelheid afval die zij aanbieden.

Berekening van kostendekkendheid afvalstoffenheffing (x € 1.000)
Kosten taakveld 7.3 afval, incl. omslagrente	€  2.612
Inkomsten taakveld 7.3 afval, excl. heffingen	€ 449
Netto kosten taakveld 7.3 afval	€ 2.163
Toe te rekenen kosten	€ 122
Overhead	€ 37
BTW	€ 528
Totale kosten	€ 2.850
Opbrengst heffingen	€ 2.640
Dekkingspercentage	92,6%

Tabel 2.12 Kostendekkendheid afvalstoffenheffing

 

De toegerekende kosten bestaan uit kwijtschelding, 50% aan servicekosten voor de administratieve verwerking van de aanslagoplegging en 20% van de kosten van het straatvegen i.v.m. zwerfafval.

Ontwikkeling tarieven afvalstoffenheffing
Afvalstoffenheffing	2021	2022
Vastrecht	€ 187,50	€ 195,50
Tarief per lediging (container)	€ 5,84	€ 5,84
Tarief per lediging (zak)	€ 1,20	€ 1,20

Tabel 2.13 Ontwikkeling tarieven afvalstoffenheffing

 

Rioolheffing

Onder de naam rioolheffing mogen we een belasting heffen ter bestrijding van de kosten voor de gemeente die verbonden zijn aan:
a) De inzameling en transport van huishoudelijk- en bedrijfsafvalwater en de zuivering van huishoudelijk afvalwater in een IBA
b) De inzameling transport en verwerking van afvloeiend hemelwater
c) Het treffen van maatregelen om de nadelige gevolgen van de grondwaterstand te beperken
We mogen deze heffing aan de gebruikers van het riool opleggen. De rioolheffing wordt opgelegd aan de gebruiker van een perceel van waaruit water direct of indirect op de gemeentelijke riolering wordt afgevoerd. De belasting wordt geheven naar het aantal kubieke meters water dat vanuit het perceel wordt afgevoerd. De aanslagoplegging en incasso is uitbesteed aan Vitens.

Berekening van kostendekkendheid rioolheffing (x € 1.000)
Kosten taakveld 7.2 riolering, incl. omslagrente	€ 2.292
Inkomsten taakveld 7.2 riolering, excl. heffingen	€  6
Netto kosten taakveld 7.2 riolering	€ 2.286
Toe te rekenen kosten
Overhead	€ 117
BTW	€ 252
Totale kosten	€ 2.655
Opbrengst heffingen	€ 2.415
Dekkingspercentage	90,9%

Tabel 2.14 Kostendekkendheid rioolheffing

 

De toegerekende kosten bestaat voor een deel uit straatvegen en kwijtschelding.
Straatvegen doen we om drie redenen:
1. Voor het transporten van afvloeiend hemelwater
2. Het opruimen van zwerfvuil (zowel vanuit functionele als vanuit esthetische redenen)
3. Onkruidbestrijding (we willen geen ongewenste kruiden en grassen in de goot).

Een exacte verdeling tussen de drie redenen is niet te bepalen, maar omdat wij een groene gemeente zijn, is het aandeel bladafval en ongewenste kruiden relatief wat groter dan het zwerfvuil. Bladafval en ongewenste kruiden verstopt de kolken van het rioolstelsel en veroorzaakt gladheid en daarom weegt die functie zwaarder mee. Op grond van bovenstaande inschatting rekening wij 40% toe aan de rioolheffing, 40% aan wegenonderhoud en 20% aan de afvalstoffenheffing.

Ontwikkeling tarieven rioolheffing
Rioolheffing	2021	2022
Tarief per m³	€ 1,30	€ 1,40

Tabel 2.15 Ontwikkeling tarieven rioolheffing

 

Hondenbelasting

Wij mogen hondenbelasting opleggen. De opbrengst van de hondenbelasting is bestemd voor de algemene middelen. Dit betekent dat we de belasting niet specifiek hoeven besteden aan doelen die van tevoren zijn vastgesteld. Wij hebben voor de hondenbelasting een progressief tarievenstelsel vastgesteld, waarbij hondeneigenaar met meer dan één hond een hoger bedrag per hond betaalt.

Ontwikkeling tarieven hondenbelasting
Hondenbelasting	2021	2022
Eén hond	€ 54,92	€ 56,02
2e en elke volgende hond, per hond	€ 85,23	€ 86,93
Kenneltarief	€ 215,66	€ 219,97

Tabel 2.16 Ontwikkeling tarieven hondenbelasting

 

Toeristenbelasting

Wij heffen vergoeding voor het houden van verblijf met overnachting binnen de gemeente tegen een vergoeding door personen die niet in de gemeente woonachtig zijn. De belasting wordt opgelegd aan degene die gelegenheid biedt tot verblijf.

Ontwikkeling tarieven toeristenbelasting
Toeristenbelasting	2021	2022
Per persoon per overnachting	€ 1,33	€ 1,36

Tabel 2.17 Ontwikkeling tarieven toeristenbelasting

In onderstaande tabel staat wat een gemiddeld huishouden in de gemeente Oost Gelre in 2022 (en 2021) aan gemeentelijke heffingen heeft betaald.

Gezin wonend in een eigen huis (waarde € 230.000) en één hond
	Situatie 2021	Situatie 2022
Onroerende zaakbelasting	€  363,02	€ 377,54
Hondenbelasting	€  54,92	€ 56,02
Afvalstoffenheffing (gemiddeld aantal ledigingen)	€  205,50	€ 213,50
Rioolrecht (bij een verbruik van 120 m3)	€  156,00	€  168,00
Totaal	€ 779,44	€ 815,06

 

Gezin wonend in een huurhuis en één hond
	Situatie 2021	Situatie 2022
Hondenbelasting	€  54,92	€ 56,02
Afvalstoffenheffing (gemiddeld aantal ledigingen)	€  205,50	€ 213,50
Rioolrecht (bij een verbruik van 120 m³)	€  156,00	€  168,00
Totaal	€ 416,42	€ 437,52

Tabel 2.18 Situatie lokale lastendruk gemiddeld huishouden

 

De belastingdruk per inwoner is het totaal van de opbrengsten van de onroerendezaakbelasting, rioolrechten en afvalstoffenheffing gedeeld door het totaal aantal inwoners. Onderstaand overzicht geeft het verloop over de jaren 2018 t/m 2022 van de omringende gemeenten.

Belastingdruk per inwoner (in €)	2018	2019	2020	2021	2022
Aalten	284	281	287	311	318
Berkelland	405	416	396	458	420
Bronckhorst	405	414	456	477	452
Montferland	362	387	405	427	429
Oost Gelre	323	334	387	377	412
Oude IJsselstreek	370	377	422	402	414
Winterswijk	392	407	432	438	441

Tabel 2.19 Belastingdruk per inwoner

Wij zijn bevoegd om kwijtschelding van gemeentelijke heffingen te verlenen. Bij ons is het kwijtscheldingsbeleid van toepassing op de afvalstoffenheffing, de rioolheffing en de onroerendezaakbelasting. We passen het meest ruime kwijtscheldingsbeleid toe en verlenen automatisch kwijtschelding aan bijstandsgerechtigden.
In 2022 hadden we 237 automatische kwijtscheldingen. Daarnaast hebben we 136 verzoeken om kwijtschelding ontvangen. Van deze 136 verzoeken hebben we 34 afgewezen en de rest toegekend.

Kwijtschelding
	Jaarrekening 2021	Jaarrekening 2022
Verleende kwijtschelding	€ 115.959	€ 112.551
Aantallen	390	339

Tabel 2.20 Kwijtschelding