Programma 1 - Wonen

De omgeving waarin we leven , bewegen, ontmoeten en waarin iedereen mee kan doen moet gezond en klimaat adaptief zijn. Een gezonde manier van leven is de regel bij het inrichten van onze openbare ruimte.   Een groene leefomgeving draagt daarnaast bij aan het tegengaan van hittestress en het mogelijk beperken van wateroverlast in de kernen.

In 2024 stellen we een ambitiedocument op. Het streven is om dit in 2024 vast te stellen in het college. Het ambitiedocument omvat de pijlers energie, klimaatadaptatie en duurzaamheid. Het ambitiedocument gaat de basis vormen van een nog op te stellen programma klimaat.

Kwaliteit (indicator)

We willen de biodiversiteit in onze gemeente versterken. Dit doen we onder andere door bij alle  alle ruimtelijke ontwikkelingen en beheertaken aandacht te besteden aan biodiversiteit. we zoeken ruimte voor herstel van de biodiversiteit door de aanleg van groenstroken, duurzaam maaibeheer en agrarisch natuurbeheer.

In  de afgelopen 6 maanden zijn de volgende resultaten  behaald.

• renovaties van plantvakken zijn biodivers uitgevoerd (omvorming met soorten die ecologisch bijdragen)
• het maaibeheer is afgestemd op de natuurkalender
• er is een ecologisch werkprotocol  beheer openbare ruimte opgesteld waar de laatste hand aan wordt gelegd
• locaties met uitval van laanbomen zijn met diverse soorten ingeboet om de kwetsbaarheid te verminderen
• ten aanzien van bestrijding van exoten worden  grondeigenaren geinformeerd en ondersteund 

Kwaliteit (indicator)

De basis voor de lokale ambitie is het regionale 'Akkoord van Groenlo' en de regionale uitvoeringsagenda. In deze regionale uitvoeringsagenda duurzame energie Achterhoek is een mix aan hernieuwbare energiebronnen opgenomen van wind, zon en biomassa naast een besparingsdoelstelling op elektriciteit en gas.

De Regionale Uitvoerings Agenda deel I en II, voortvloeiend uit het Akkoord van Groenlo 3.0, zijn eind 2023 opgesteld en in de collegevergadering van 30 januari 2024 aangenomen. De Regionale Uitvoerings Agenda is de basis voor de Uitvoerings Agenda Energietransitie van gemeente Oost Gelre en zal daarom vertaald worden naar de lokale agenda. In het 4e kwartaal van 2024 zal de Uitvoeringsagenda Programma Energietransitie Oost Gelre 2024-2030 naar de raad gebracht worden. Op basis van de herijking RES 1.0, eind 2023, zal in 2024 de RES 2.0 vastgesteld worden. In de RES 2.0 worden de resultaten van de PlanMer (Milieu Effect Rapportage) verwerkt. Dit is belang voor de zoekgebieden. Daarnaast zal het niet-gealloceerde deel van 0,244 TWh gealloceerd worden. Het windbeleid wordt herijkt, samen met gemeente Berkelland. De ter inzagelegging van het beleid liep tot en met 3 juli. De zienswijzen worden nu verwerkt en in het 4e kwartaal wordt het herijkte windbeleid naar de raad gebracht.

Kwaliteit (indicator)

Met maatregelen op het gebied van klimaatadaptatie waarborgen we de veiligheid en gezondheid van onze inwoners. Met deze ingrepen in onze 
fysieke leefomgeving beperken we de gevolgen van wateroverlast, droogte en hittestress. Voor het landelijk gebied hanteren we ons landschappelijk raamwerk met verschillende landschapstypen als vertrekpunt voor toekomstige ontwikkelingen.

Kwaliteit (indicator)

We onderzoeken per gebouw wat de mogelijkheden zijn  om panden te verduurzamen.  Dit nemen we mee in de planning groot onderhoud. Om te besparen op het energiebeheer voeren we maandelijkse controles uit op de verbruiken.  Als het gebouw het geschikt is, zijn/worden zonnepanelen geplaatst. Tijdens groot onderhoud worden gebouwen gelijktijdig na-geïsoleerd en eventueel andere maatregelen genomen. Daar waar mogelijk worden gebouwen gasloos gemaakt. Voor een aantal gebouwen maken we gebruik van restwarmte van de BIR. Dit willen we voor een aantal gebouwen in de nabije toekomst uitbreiden.

De Regionale Uitvoerings Agenda deel I en II, voortvloeiend uit het Akkoord van Groenlo 3.0, zijn eind 2023 opgesteld en in de collegevergadering van 30 januari 2024 aangenomen. De Regionale Uitvoerings Agenda is de basis voor de Uitvoerings Agenda Energietransitie van gemeente Oost Gelre en zal daarom vertaald worden naar de lokale agenda. In het 4e kwartaal van 2024 zal de Uitvoeringsagenda Programma Energietransitie Oost Gelre 2024-2030 naar de raad gebracht worden. Op basis van de herijking RES 1.0, eind 2023, zal in 2024 de RES 2.0 vastgesteld worden. In de RES 2.0 worden de resultaten van de PlanMer (Milieu Effect Rapportage) verwerkt. Dit is belang voor de zoekgebieden. Daarnaast zal het niet-gealloceerde deel van 0,244 TWh gealloceerd worden. Het windbeleid wordt herijkt, samen met gemeente Berkelland. De ter inzagelegging van het beleid liep tot en met 3 juli. De zienswijzen worden nu verwerkt en in het 4e kwartaal wordt het herijkte windbeleid naar de raad gebracht.

Kwaliteit (indicator)

We kijken of we maatregelen kunnen nemen om de fysieke leefomgeving zo in te richten dat deze bijdraagt aan een gezonde en veilige leefomgeving. We maken onze inwoners bewust van een gezonde leefstijl door een preventief aanbod. 

De afgelopen jaren zijn al diverse speelsplekken omgevormd naar plekken waar inwoners kunnen bewegen, ontmoeten en spelen in de openbare ruimte. Hiermee liepen we vooruit op en geven invulling aan de visie Bewegen Ontmoeten Spelen in de openbare ruimte (BOS).

Kwaliteit (indicator)

Bij herontwikkeling van een locatie binnen de bebouwde kom behouden we het waardevolle groene en dorpse karakter van een kern.  We willen de prachtige groen woon- en leefomgeving behouden. 

We zijn gestart met de voorbereiding van een klimaatprogramma. Hierin integreren we ook de opgestelde duurzaamheidskaarten. Vooruitlopend passen we maatwerk toe in concrete projecten zoals bijvoorbeeld de verplichting om circulaire bouwmaterialen toe te passen op de woningbouwlocatie Flierbos.

Kwaliteit (indicator)

Het aanbod van wonen met zorg sluit aan op de lokale vraag waarbij wij extra aandacht hebben voor: doorstroming van beschermd wonen naar zelfstandig wonen, zorg en huisvesting van ouderen, en specifieke zorg.  Daarnaast voeren we onze taakstelling voor vluchtelingen en statushouders zo goed mogelijk uit en we hebben oog voor een goed woon- en werkklimaat voor de tijdelijke internationale medewerker.  

In 2024 is een Woonzorgvisie opgesteld. Na vaststelling gaan we aan de slag met de uitvoering van deze visie.

In 2024 hebben we een programma opgesteld voor de huisvesting van migranten. Voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen is een opvanglocatie aangekocht in Groenlo.

Kwaliteit (indicator)

Met verschillende projecten en opgaven uit het Programma Stad Groenlo geven we samen met inwoners en ondernemers invulling aan het versterken van het centrum van Groenlo waardoor het goed wonen, werken en recreëren is. 'Mensen maken de stad '

De verbouw van het stadhuis is in voorbereiding. De vergroening van de Beltrumsestraat is afgerond. De voorbereiding van de herinrichting van de Maliebaan loopt volgens planning. Verwachting is dat deze na de Slag om Grolle 2024 start en voor de Groenlose Kermis is afgerond.

Kwaliteit (indicator)

Met Programma Lichtenvoorde (voorheen 'Geef Lichtenvoorde Kleur' geven we invulling aan het versterken van het centrum van Lichtenvoorde

In 2024 zijn diverse projecten uitgevoerd en in voorbereiding om Lichtenvoorde meer kleur te geven. Zo is op 28 juni het kunstwerk met de 13 letters langs de N18 onthuld. Er zijn afspraken gemaakt over de ontwikkeling van het braakliggende terrein naast de Aldi. Er zijn onderzoeken uitgevoerd naar ondergronds parkeren onder het activiteitenplein. Nu dit niet haalbaar is gebleken verwachten we in 2025 het plein opnieuw in te richten. In de tweede helft van 2024 verwachten we een plan voor de ontwikkeling van de omgeving van het gemeentehuis voor te leggen aan de raad. Daarnaast zijn er diverse projecten in voorbereiding en uitvoering om het centrum te verfraaien waaronder 'Bloemlichting' in 26 lantaarnpalen in het centrum en de verdere vergroening van het centrum.

Kwaliteit (indicator)

Het streven is het behoud van een basisniveau aan voorzieningen in elke kern: basisschool, ontmoetingsplek en zorgpunt; waarbij het minimum is een toekomstbestendige fysieke ontmoetingsplek en een optimale bereikbaarheid naar de voorzieningen in andere kernen. We assisteren inwoners in de energietransitie bijvoorbeeld met ondersteuning bij het isoleren van woningen (aardgasvrij gereedmaken). Met de DBO's maken we een doorvertaling van de huidige ruimtelijke verkenning voor woningbouw. We brengen potentieel kansrijke locaties voor woningbouw voor de toekomst in beeld. 

In 2024 heeft de gemeente samen met de corporaties verder gewerkt aan het in beeld brengen van leefbaarheid in de wijken. We brengen in beeld wat waar speelt en welke inzet nodig is. Voor de zomer van 2024 hebben we samen met ProWonen en de Huurdersvereniging een wijkschouw uitgevoerd in de wijk Hooiland.

Bij Den Diek en De Mattelier kunnen burgers in 2024 binnenlopen voor advies over duurzaam wonen, energie besparen, subsidies/leningen en voor de beste manieren om uw energierekening omlaag te krijgen. Hier wordt door onze burgers gebruik van gemaakt. 

Kwaliteit (indicator)

Vanuit het erfgoedbeleid en het bijbehorende uitvoeringsprogramma geven we invulling aan het versterken van het erfgoed. 2024 gebruiken we om het beleid (2021 - 2024) te actualiseren. Erfgoed blijft alleen in stand met een goede functie. We zetten ons in om samen met eigenaren en initiatiefnemers goede invulling te krijgen bij ons erfgoed

Kwaliteit (indicator)

Bij een nieuwbouwproject ligt de focus op een compleet en divers aanbod aan huur- en koopwoningen waarbij wij aandacht hebben voor de betaalbaarheid en voor de doelgroepen starters en senioren.

In 2023 zijn we gestart met een programmatische aanpak van onze woningbouwopgave. De kwartiermakersfase is in 2024 afgerond en er is een programmateam Wonen ingericht. De ambitie van Oost Gelre is om in 2030 minimaal 1300 wooneenheden toe te voegen aan de huidige woningvoorraad. Dit is vastgelegd in de RegioDeal. Inmiddels wordt er gesproken over het openbreken van de regiodeal om in de Achterhoek extra woningen toe te voegen. Van deze woningen zijn er inmiddels 356  (peildatum 1 juli 2024) toegevoegd door nieuwbouw, transformatie en woningsplitsing. Gezien de planvoorraad voor 667 is het de verwachting dat we de doelstelling gaan halen.

Er is beleid opgesteld voor woningsplitsing in de kernen, pre-mantelzorgbeleid, een visie voor kleine kernen is in de maak. We zijn regionaal aangehaakt bij de projecten betaalbaar bouwen en de volkshuisvestingsverordening

We zien ook risico's. Er zijn veel externe factoren die nu en in de toekomst een grote rol spelen bij het ontwikkelen van woningen. Denk aan stikstof, netcongestie, drinkwater, nutsbedrijven, klimaatadaptatie, verduurzaming en oplopende kosten door onder andere grondstoffen en arbeidsmarktkrapte. De publieke opinie over locatiekeuzes voor woningbouw (NIMBY) en bijzondere doelgroepen vragen in participatietrajecten tijd en aandacht. 

Kwaliteit (indicator)

Toekomstbestendig zijn betekent continu leren en bewegen. Het betrekken van ondernemers en inwoners is onmisbaar voor een toekomstbestendige leefomgeving. Als lokale overheid streven wij ernaar het goede voorbeeld te geven en (agrarisch) ondernemers te faciliteren en inspireren om zich continu te blijven ontwikkelen. Dit betekent ook nieuwe vormen van agrarische bedrijvigheid en ruimte voor nieuwe vormen van duurzaam ondernemen. Hiermee willen we de economische positie van het buitengebied versterken. 

Een eerste stap is gezet door het maken van een evaluatie van het VAB-beleid. Hieruit kunnen zaken worden gehaald voor opstellen van nieuw beleid waar we 2024 een start mee gaan maken.

Kwaliteit (indicator)

Uit het rapport “Het watersysteem in balans. Een verkenning toekomstperspectief Achterhoek en Liemers”  blijkt dat we de nodige maatregelen moeten treffen. Daar is draagvlak voor. Op het moment dat dat aangepakt wordt zou het goed zijn om dat te combineren met maatregelen die ook goed zijn om wateroverlast tegen te gaan, om biodiversiteit te verbeteren en om landschap te versterken.

Op laag niveau worden door het waterschap al maatregelen genomen in de vorm van elke druppel de grond in (EDDGI).

Op hoger niveau wordt gewerkt aan een volgende stap.

Kwaliteit (indicator)

Om een bijdrage te kunnen leveren aan de maatschappelijke opgaven is het belangrijk om agrotoerisme te zien en te ontwikkelen als onderdeel van een integrale aanpak van het landelijk gebied. Dit zodat agrotoerisme kan bijdragen aan de beleving en waardering van het landelijk gebied, het verkorten van de voedselketen en een vitale agrarische sector.

Wij staan open voor nieuwe initiatieven en denken waar mogelijk positief mee.

Ten aanzien van agroindustrie zijn termijnen verlengd en is het aantal staanplaatsen vergroot van 25 naar 30.

Kwaliteit (indicator)

Uit onderzoek dat in het kader van de omgevingsvisie is uitgevoerd blijkt dat veel waardering is voor ons landschap. Waar mogelijk versterken we deze in combinatie met maatregelen die wij of andere overheden nemen in het kader van gebiedsprocessen. 

In de uitvoeringsagenda Leefbaar en vitaal landelijk gebied staat aangegeven hoe wij de opgaven ten aanzien landschap en natuur verder worden opgepakt. Dit zal komend jaar verder worden uitgewerkt.

Kwaliteit (indicator)

Het landschap vormt een thuis voor de inwoners van Oost Gelre en een rijk decor voor bezoekers. Het is een warme jas en een bron van beleving en ontdekking. We zullen ontwikkelingen afwijzen die landschappelijke kwaliteit aantasten en bevorderen als deze van toegevoegde waarde zijn. Voor ontwikkelingen van bestaande functies hanteren we het principe van 'voor wat hoort wat'. Dat betekent ook dat ruimtelijke ontwikkelingen in het buitengebied worden afgestemd op de draagkracht van het landschap. De kernkwaliteiten van het cultuurlandschap zijn het uitgangspunt voor herstel en versterking. 

Bij bouwplannen vragen wij om erfaanpassing en soms ook om landschappelijke inpassing. In de opgestelde uitvoeringsagenda leefaar en vitaal landelijk gebied staat ook genoemd hoe wij het landschap aantrekkelijker gaan maken.

Kwaliteit (indicator)

Om te weten wat er leeft gaan wij het gesprek aan met onze agrarisch ondernemers in het buitengebied. Door onder andere het inzetten van een agrarisch contactpersoon, een ervencoach en door het houden van interviews weten we wat er leeft en wat de behoefte is. Onze site biedt op een toegankelijke wijze de juiste informatie over VAB-beleid, subsidies en andere info die belangrijk wordt gevonden.

Er zijn twee informatiemomenten gehouden met agrariers. Daarnaast is een eerste nieuwsbrief verzonden.

Kwaliteit (indicator)

De belangrijkste kernkwaliteit van ons landschap zijn de coulissen (groen blauwe dooradering).  De afwisselende landschappen, met houtsingels omzoomde percelen, groene boerenerven, zandwegen met struwelen, beken, bosjes en laanbeplantingen worden bijzonder gewaardeerd. Dit landschappelijk mozaiek  is kwetsbaar en verdient structureel beheer. We zetten ons in voor een marktconforme vergoeding voor grondeigenaren voor instandhouding, beheer en versterking van de coulissen. 
Het 'voor wat hoort wat' principe bij planologische medewerking voor ruimtelijke ontwikkelingen wordt ingezet om de groenblauwe dooradering te versterken. Met het waterschap maken we afspraken om het fijnmazig net van watergangen natuurvriendelijker in te richten en te beheren.

Voor een goede groen blauwe dooradering-regeling is financiering vanuit provincie of rijk noodzakelijk. Daar is nog geen zicht op.

Kwaliteit (indicator)

Wij hebben nu een vrij strikt beleid ten aanzien van vrijkomende agrarische bebouwing. Wij zullen deze evalueren en waar nodig aanpassen aan behoefte. 

De evaluatie heeft plaatsgevonden. Dit najaar starten we met opzet voor nieuw beleid.

Kwaliteit (indicator)